Opschuiven naar een voedingspatroon met meer plantaardige en minder dierlijke eiwitten is beter voor het milieu en gezonder voor de meeste Nederlanders. Dit concludeert de Gezondheidsraad in het advies Gezonde Eiwittransitie dat is uitgebracht op 13 december.

Minder dierlijk, meer plantaardig  
De Gezondheidsraad onderzocht de gezondheidseffecten van een voedingspatroon met meer plantaardige (60%) dan dierlijke (40%) eiwitten. In het huidige voedingspatroon is deze verhouding andersom. De raad concludeert dat het meer plantaardige voedingspatroon beter voldoet aan de Richtlijnen goede voeding dan het huidige voedingspatroon. Zo levert minder rood en bewerkt vlees eten gezondheidswinst op, evenals een hogere consumptie van peulvruchten. Daarnaast bevat het meer plantaardige voedingspatroon meer vezels en minder verzadigd vet. Het voedingspatroon verlaagt hierdoor het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en kanker.

Dierlijke voedingsmiddelen leveren belangrijke voedingsstoffen, maar de raad stelt dat het voor de meeste Nederlanders mogelijk is om minder dierlijk te gaan eten zonder dat tekorten ontstaan. De Richtlijnen goede voeding zijn hierbij leidend. Aandacht is nodig voor de eiwittransitie bij zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, en mensen met een lage eiwit- en energie-inname.

De raad schat op basis van onderzoek dat het minder dierlijke en meer plantaardige voedingspatroon de milieu-impact van onze voedselconsumptie met 25% kan verlagen. Voor een verdere afname is het naast de eiwittransitie belangrijk dat overconsumptie en voedselverspilling worden verminderd, en dat de milieu-impact van de voedselproductie wordt verlaagd.

Ondanks dat diverse (wereldwijde) gezondheidsautoriteiten al langer aangeven dat een meer plantaardig voedingspatroon gezondheidswinst levert en goed is voor het milieu, geeft de Gezondheidsraad hiermee het advies aan beleidsmakers en partijen in de voedselketen om het voor de gehele Nederlandse bevolking gemakkelijker te maken om meer plantaardig te eten.  

Brood – de (on)bekende bron van plantaardig eiwit
Bruin- en volkorenbrood passen goed in een gezond én plantaardig voedingspatroon. Klassiek brood bevat geen dierlijke ingrediënten en is dus volledig plantaardig. In bruin- en volkorenbrood zit ijzer en eiwit, voedingstoffen die je anders ook uit dierlijke producten haalt. Daarnaast zijn graanproducten, waaronder brood, de belangrijkste bron van jodium in het voedingspatroon.

In ons huidige voedingspatroon zorgt brood al voor 47% van de inname van plantaardig eiwit. Daarnaast heeft brood een lagere impact op het milieu dan veel andere bronnen van eiwit. Volkorenbrood blijft dus een basisvoedingsmiddel dat een belangrijk onderdeel vormt van een gezonde en duurzame voeding, en bovendien een scala aan voedingsstoffen levert voor een kleine prijs. Volkorenbrood kan daarom een belangrijke rol spelen in de eiwittransitie en bijdrage aan gezonde verduurzaming.

Bron: Gezondheidsraad, 13 december 2023